konya ovası ne demek?

Konya Ovası, İç Anadolu Bölgesi'nin orta ve güney kesiminde yer alıp, büyük bölümü Konya ili içinde yer alan çanak biçimli ovadır.

Ovanın kuzey-kuzeybatı tarafında, Bozdağ ile Obruk Platosu bulunmaktadır. Güneyde ise, Sultan Dağları’ndan başlayarak Karaman'ın güneyine kadar devam eden Toros Dağları çevrelemektedir. Kuzey-güney yönünde 80 km ve batı-doğu yönünde 50 km kadar uzanıp 151.000 km²'lik bir alanı kaplamaktadır.¹

Özellikleri

Konya Ovası, Çukurova'da yer alan delta ovasından sonra Türkiye'nin en büyük ikinci ovasıdır. Bu ova ülkenin tarım alanlarının yüzde 17'sini karşılar. Konya - Karapınar arasında kuzeybatı - güneydoğu, Karapınar - Bor arasında güneybatı - kuzeydoğu doğrultusundadır. Bu iki kesim kısmen volkanik bir eşikle ayrılır. Ovanın alçak kesimleri, yeni alüvyonlar arasında yazın kuruyan bataklıklarla kaplıdır. Yer yer içinde tatlı su gölü kavkıları olan eski alüvyonlara rastlanır. Bunlara göre Dördüncü Zaman 'ın şimdikine göre daha nemli ve serin bir devresinde Konya Ovası'nın geniş bir tatlı su gölüyle kaplı olduğu anlaşılır. Volkanizma etkinlikleri üçüncü zamanda başlar ve hemen hemen günümüze kadar ulaşır. Ancak son yıllarda Konya Ovası kurumaya başlamıştır.

Konya Ovası, KOP Projesi sayesinde tekrar canlandırılmaya çalışılmaktadır. ETİ'nin sponsor olduğu bu kampanyada ova, %30'luk bir oranla geri kazanılmıştır. Böylece küresel ısınma sebebiyle oluşan kuraklık, Türkiye'nin verimli toprakları üzerinde etkisini azaltma hedeflenmiştir.

Ekonomi

Ovada geçim gevşek bir tahıl ekimine ve küçükbaş hayvancılığa (koyun) dayanır. Konya, Çumra, Karaman, Ereğli, Bor ve Karapınar gibi başlıca yerleşim merkezleri ovanın kenarında sıralanır.

Ovada yetişen başlıca tarım ürünleri: Şeker pancarı, patates, tahıl ürünleri (buğday, yulaf, çavdar, arpa) ve baklagiller (fasulye, nohut, yeşil mercimek).²

Jeolojik sorunlar

Erozyon

Su ve rüzgar erozyonları, ovanın en önemli problemlerindendir. İlkbahar aylarında düşen yağışlar bölgedeki su erozyonunun tetikleyicisi niteliğindedir. Özellikle sağanak şeklindeki yağışlar, ova topraklarını etkilemektedir. Bitki örtüsünün insan eliyle tahrip edilmesi de bölgedeki su erozyonunu hızlandırmaktadır.

Ovada rüzgâr erozyonu da su erozyonu kadar etkilidir. Türkiye’nin en az yağış alan ve rüzgâr erozyonuna uğrayan sahaların %22,1’ini oluşturan Karapınar ilçesi de bu bölgede yer almaktadır. Sıcaklık değerlerinin kurak geçen yaz aylarında yükselmesiyle, yağış şartları ve nem miktarının azlığı da erozyonu güçlendiren faktörler arasındadır. Alandaki toprakların kumul yapıda oluşu erozyon açısından olumsuz bir durum ortaya koymaktadır. Karapınar ve çevresi bitki örtüsü bakımından fakirdir. Bunun yanı sıra bozkırdaki bitkilerin yakacak ve hayvan otlatmak maksadıyla ortadan kaldırılması erozyonunun beşeri yönden de yörede aktif hale geçmesinde en önemli unsurlarındandır.³

Obruk oluşumu

Ovadaki obrukların oluşumunda ana sebep, yeraltındaki mağara yapısındaki boşlukların tavanlarının çökmesidir. Bu çökmeler yer altı suyu seviyesindeki değişimlerden kaynaklanmaktadır. Su seviyesindeki değişimlerde de iklim, jeolojik ve jeomorfolojik faktörler etkili olmaktadır. Değişimler yılın belli dönemlerinde gerçekleşmektedir. Bunlar kurak yaz dönemine denk gelen Haziran-Eylül ayların alçalma, yağışlı döneme denk gelen Ocak-Mayıs ayları arasındaki dönemde ise artış olarak görülmektedir. Havzada mevcut rezervin üstündeki su talebi, her yıl su seviyelerinin bir önceki yıla göre düşmesinin yanı sıra bilinçsiz tarımsal sulama ve içme suyu tüketimi de bu değişimlerdeki beşeri faktörlerdir.⁴⁵